Roosteren op leerlingenniveau
Inhoud
VERVOLLEDIGEN
Inleiding
In de meeste scholen wordt een lessenrooster per klas aangemaakt. Hierbij worden klassen soms in 2 of meer groepen verdeeld voor bepaalde vakken. Denk aan de opdeling jongens/meisjes voor het vak lichamelijke opvoeding of de opdeling voor de levensbeschouwelijke vakken. We maken hiervoor gebruik van partities die standaard aanwezig zijn in Mondriaan, nl. ‘geslacht’ en ‘levensbeschouwing’. Als gebruiker kan je ook zelf partities aanmaken, bijvoorbeeld om een klas in 2 groepen te verdelen of om leerlingen te verdelen over een aantal keuzevakken.
(Meer info over partities vind je op https://time-tech.be/handleiding/definieren-van-klassen/ )
De meest doorgedreven vorm van het gebruik van partities, is de partitie ‘leerlingen’. Hierbij beschouw je elke leerling als een aparte ‘groep’. Hiermee kan Mondriaan zelf de samenstelling van ‘klasgroepen’ kiezen. De groepssamenstelling kan verschillend zijn per vak, meer nog per lesuur.
De voorbereiding van het lessenrooster op leerlingenniveau gebeurt in Excel. Dit moet heel zorgvuldig gebeuren. De structuur van de template moet nauwkeurig gevolgd worden. Meer info hierover vind je in paragraaf ‘Template in Excel’
De lees je in Mondriaan in via Importeer -> leerlingen met opdrachten. Dit kan vanuit een lege Mondriaan of je kan dit toevoegen aan een bestaand rooster. Voor de elementen wordt er met de acro’s gewerkt. Als een acro nog niet gekend is, maakt Mondriaan deze aan bij het inlezen van het Excel-document. Meer info hierover vind je in de paragraaf ‘Inlezen van leerlingen met opdrachten’
Bij het inlezen van de template genereert Mondriaan opdrachtlijnen op leerlingenniveau. Via de worden de leerlingen tijdens het plannen in groepen verdeeld. De gegenereerde waardespreidingen zorgen voor evenwichtige groepen. Fillers zorgen ervoor dat leerlingen die tot eenzelfde groep behoren ook op hetzelfde moment les hebben. Voor de betrokken vakleerkracht met het bijhorende lokaal maakt Mondriaan een aparte opdrachtlijn aan. Hoe dit precies in zijn werk gaat, staat beschreven in het tweede deel van de paragraaf ‘Inlezen van leerlingen met opdrachten’.
Template in Excel
(Schermafbeeldingen zijn maar ‘voorlopig’ zodat je niet telkens naar het Excel-document moet gaan kijken)
De template bevat verschillende tabbladen:
- Klassen
- Klasleerkrachten
- Klaslokalen
- Leerlingen
- Spreidingen
Voor de vakken, de klassen en de lokalen wordt er met de acro’s gewerkt.
Tabblad Klassen
- Kolom 1: klas: hier noteer je de acro’s van de klassen.
- Kolom 2: richting: hier noteer je de richting waartoe de klas behoort.
- Kolom 3 en volgende: vakkenpakket
- Wanneer de cel ‘leeg’ is, wordt dit vak niet gegeven in de klas.
- In het andere geval bevat de cel een code:
| 2-2;4-link1;x | aantal te roosteren lesuren |
| 2-2;4-link1;x | blok = blokgrootte: in v.b. 2 lesuren in een blok van 2 uur |
| 2-2;4-link1;x | aantal groepen voor dit vak. |
| 0: voor elke leerling wordt een aparte opdrachtlijn aangemaakt, er is geen verdeling in groepen. | |
| 1: alle leerlingen komen samen op 1 opdrachtlijn. Dit komt overeen met 1 groep. | |
| 2-2;4-link1;x | Duidt aan welke klassen je samen moet nemen om ze voor dat vak in groepen te verdelen: in v.b.: de leerlingen van 2A_HW en 2A_NW worden over 4 groepen verdeeld. |
| 2-2;4-link1;x | Elke leerling van de klas volgt dit vak. Wanneer het kruisje ontbreekt, vind je de info terug in het tabblad “Leerlingen” |
| 2-2;8-link1-t;x | Mondriaan maakt standaard waardespreidingen aan om de leerlingen gelijkmatig over het aantal groepen te verdelen.
Via link1 wordt aangegeven welke klassen je samen moet nemen om de leerlingen voor het betrokken vak in groepen te verdelen. In dit voorbeeld verdeel je in 8 groepen. Voor 1A (130 leerlingen) bevat elke groep maximum 17 leerlingen (130: 8 = 16,25 en dit afgerond) , voor 1B (22 leerlingen) zal dit maximum 5 leerlingen (22:5 = 4,4 en dit afgerond) zijn. Wanneer je ‘t’ toevoegt dan moeten de leerlingen per klas niet ‘gelijkmatig’ verdeeld zijn over de verschillende groepen. Mondriaan telt m.a.w. het aantal leerlingen van 1A en 1B samen (130+22 = 152) en verdeelt daarna in 8 gelijke groepen (152:8 = 19) |
| i | Voor dit vak vind je in het tabblad ‘Leerlingen’ voor elke leerling het aantal lesuren dat de betrokken leerling het vak moet volgen. |
Tabblad Klasleerkrachten
- De eerste rij van dit tabblad bevat EXACT dezelfde info als de eerste rij op het tabblad Klassen.
- De cellen bevatten de vakleerkracht (en).
- Als een cel leeg is, wordt dit vak niet gegeven in de klas die in het begin van de rij staat, ofwel kent men de vakleerkracht nog niet.
- Het teken ; staat voor EN. Je gebruikt dit wanneer 2 of meer leerkrachten eenzelfde vak geven.
- Het teken / staat voor OF. Je gebruikt dit wanneer je in Mondriaan met keuzeleerkrachten werkt.
Tabblad Klaslokalen
- De eerste rij van dit tabblad bevat EXACT dezelfde info als de eerste rij op het tabblad Klassen
- De cellen bevatten de klaslokalen.
- Als een cel leeg is, wordt dit vak niet gegeven in de klas die in het begin van de rij staat, ofwel kent men het lokaal nog niet.
- Het teken ; staat voor EN . Je gebruikt dit wanneer 2 of meer lokalen gebruikt worden.
- Het teken / staat voor OF. Je gebruikt dit wanneer je in Mondriaan met keuzelokalen werkt.
Tabblad leerlingen
Dit tabblad bevat de leerlingen per klas, eventueel met hun e-mailadres. De leerlingen worden verder ook, indien nodig, over bepaalde partities verdeeld.
De opgesomde vakken worden in principe niet door alle leerlingen van de klas gevolgd, bijvoorbeeld coaching-uren of vakken die in niveaugroepen gegeven worden. Een lege cel betekent dat de leerling het vak niet volgt.
- Kolom 1: klas
- Kolom 2: familienaam van de leerling
- Kolom 3: voornaam van de leerling
- Kolom 4: e-mailadres van de leerling
- Kolom 5 en eventueel ook volgende kolommen: partities die gebruikt worden voor de betrokken klas. In dit voorbeeld wordt de partitie ‘geslacht’ gebruikt, wat een bestaande partitie in Mondriaan is. Je kan hier ook eigen partities gebruiken. Elke kolom na e-mail, waarvan de eerste rij niet voorkomt in het tabblad van de klassen, zal als partitie ingelezen worden. Dit kan een bestaande partitie zijn, maar het kan ook een ‘nieuwe’ partitie zijn. In dit laatste geval wordt de partitie aangemaakt bij het inlezen van de Excel.
- Vanaf kolom …, in dit voorbeeld kolom 6: vakkenpakket. Vanaf kolom 6 betekent, van zodra de eerste rij van de kolom voorkomt in het tabblad van de klassen, wordt deze kolom vertaald in opdrachtlijnen. De eerste rij van de kolom wordt dan als ‘vak beschouwd.
- x: de individuele leerling volgt dit vak. n het tabblad Klassen ontbreekt dan het teken x in de code van de overeenkomstige cel .
- lege cel: de individuele leerling volgt dit vak niet. Wanneer de cellen voor alle leerlingen leeg zijn, wordt dit vak door alle leerlingen van de klas gevolgd, of het vak wordt in die klas niet gegeven.
- getal: het aantal lesuren dat de leerling dit vak volgt. Het betrokken vak heeft in het tabblad Klassen als code i.
Tabblad spreidingen
Voor bepaalde vakken is er een vakspreiding nodig. Ook deze kan je op voorhand definiëren.
| #uur | het aantal lesuren per week van dit vak |
| Klas | de klas waarin dit vak gegeven wordt en waarvoor #uur overeenkomt |
| Spreiding: 1;1;2 | dit komt in Mondriaan bij ‘Spreiding’ |
| Spreiding: 1;1;2 | dit komt in Mondriaan bij ‘Uitz. dagen’ |
| Spreiding: 1;1;2 | dit komt in Mondriaan bij ‘Uitz. uren’ |
De kolom #uur gaat voor op de kolom klas.
Als twee lijnen dezelfde criteria hebben, wordt de eerste lijn gekozen.
Mocht een lijn geen vakken bevatten, wat weinig waarschijnlijk is, dan gaat een lijn met een vak altijd voor op een lijn zonder vak.
Inlezen van leerlingen met opdrachten
Wanneer de template volledig is ingevuld, kan je deze inlezen in Mondriaan. Dit kan ofwel in een leeg bestand, ofwel in een bestaand lessenrooster.
De tabbladen elementen
De elementen uit het Excel-document die nog ontbreken in het Mondriaan-bestand worden toegevoegd, nl. de vakken, de leerkrachten, de klassen met de leerlingen, de lokalen.
(Hier schermafbeeldingen van deze tabbladen toevoegen?)
Enkel de ‘basisinfo’ wordt ingelezen. Het kan dus zeker voor de vakken, de leerkrachten en de lokalen interessant zijn om deze op voorhand al in te lezen. De templates voor deze elementen bevatten meer informatie dan de template ‘Input leerlingen met opdrachten’. Voor meer info zie: https://time-tech.be/handleiding/elementen-importeren/
Welke info bevat deze template?
- Voor de vakken: de acro’s
- Voor de leerkrachten: de acro’s
- Voor de klassen: de acro’s en de richting, alsook de Familienaam, Voornaam en E-mail van de leerlingen. De leerlingen worden ook verdeeld over de vermelde partities van het Excel-document.
- Voor de lokalen: de acro’s
Tabblad opdrachten en waardespreidingen
Aan de hand van enkele voorbeelden krijg je een beeld van de vertaling van de template naar Mondriaan. Er zijn ook nog combinaties van codes mogelijk.
Vak gevolgd door alle leerlingen van de klas
Neem als voorbeeld het vak techniek in 1B
Op het tabblad van de klassen in de template vinden we bij het vak techniek voor 1B: 2-2;2;x
Dit wil zeggen dat het vak 2 (2-2;2;x) uur per week gegeven wordt in een blok van 2 uur (2-2;2;x). De volgende 2 (2-2;2;x) in de code geeft het aantal groepen aan waarin de klas verdeeld wordt. De x (2-2;2;x) betekent dat het vak door alle leerlingen gevolgd wordt.
In Mondriaan wordt voor elke leerling een aparte oprachtlijn gegenereerd. Omdat dit vak in 2 groepen gegeven wordt, bevat elke opdrachtlijn 2 varia-types. Voor elke leerling zal één van beide varia-types gekozen worden bij het plannen.
Voor de vakleerkracht en het lokaal wordt een aparte opdrachtlijn aangemaakt:
Deze opdrachtlijn bevat enkel een varia-type, het vak, de leerkracht en het lokaal.
De aangemaakte varia-types zijn terug te vinden in het tabblad ‘Elementen | Varia’
Van deze varia-types worden 2 groepen gemaakt:
Alle leerlingen met varia-type 1B_techniek_1_naamLL_voornaamLL behoren tot dezelfde groep. Ook het varia-type dat bij de leerkracht hoort, nl. 1B_techniek1_extra, behoort tot deze groep.
De filler-opdrachten gekoppeld aan elke groep zorgen ervoor dat de leerlingen die tot eenzelfde groep behoren, ook op hetzelfde moment les krijgen:
De gegenereerde waardespreiding zorgt voor een evenwichtige verdeling van de leerlingen over de groepen.
In dit voorbeeld zorgt bovenstaande ervoor dat er maximum 11 leerlingen tegelijk les kunnen hebben. Toch staat er 12. De reden hiervoor is dat het varia-type van de leerkracht ook op dat moment geteld wordt. Je zal merken dat Mondriaan ook altijd een ‘beetje’ marge neemt, ofwel door af te ronden, ofwel door het maximumaantal met eentje te verhogen.
Vak gevolgd door een aantal leerlingen van de klas
Neem als voorbeeld het vak wisG in 1A
Dit vak heeft in de template als code 3;2. Dit wil zeggen dat het vak 3 uur per week gegeven wordt in 2 groepen. Het teken x ontbreekt, Mondriaan haalt m.a.w. uit het tabblad ‘Leerlingen’ wie er dit vak volgt. Voor alle leerlingen die in het tabblad ‘Leerlingen’ bij het vak wisG het teken x hebben, wordt een opdrachtlijn aangemaakt.
Het vak wisG is bovendien terug te vinden in het tabblad ‘Spreidingen’ van de template. Dit betekent dat er voor wisG ook een vakspreiding van 1 uur per dag wordt ingelezen.
De opdrachtlijnen in Mondriaan zien er als volgt uit:
Merk op dat er voor dit vak ook met keuzelokalen wordt gewerkt.
De werkwijze is verder volledig analoog aan het vak techniek van 1B (Dit kan eventueel hier opnieuw uitgeschreven worden voor dit voorbeeld.)
Vak gevolgd door een aantal leerlingen van verschillende klassen
Neem als voorbeeld het vak engG in 1A en 1B.
Dit vak wordt zowel door leerlingen van 1A als van 1B gevolgd. In de template heeft engG als code 2;1-link1. Dit wil zeggen dat het vak 2 uur per week gegeven wordt, in 1 groep. Het teken x ontbreekt, Mondriaan haalt m.a.w. uit het tabblad ‘Leerlingen’ wie dit vak volgt. Link1 wil zeggen dat de leerlingen van 1A en 1B samen les volgen, m.a.w. tot dezelfde groep behoren. Omdat er slechts 1 groep is, staan alle leerlingen die het vak volgen meteen in 1 opdrachtlijn.
De filler-opdrachten worden automatisch mee aangemaakt. . (Moet hier nog iets mee gebeuren?)
Vak gevolgd door alle leerlingen van verschillende klassen
Neem als voorbeeld het vak LO1 in 1A en 1B
Dit vak wordt gevolgd door alle leerlingen van 1A en 1B, met als code 2-2;6-link1-t;x in de template. LO1 wordt 2 uur per week gegeven in een blok van 2 uur. De leerlingen worden verdeeld over 6 groepen. . Het teken t betekent dat de groepen niet ‘evenwichtig’ moeten zijn. Enkel het totaal aantal leerlingen per groep is belangrijk. Het aantal leerlingen van 1A en van 1B kunnen dus per groep sterk variëren. Dit zien we in de waardespreidingen. De variagroepen voor 1A en 1B worden op dezelfde lijn gezet. Het gaat dus over het totaal aantal leerlingen voor elke groep.
Vak waarbij het aantal uren verschillend is per leerling
Neem als voorbeeld het vak L@W in 1A en 1B.
Dit vak heeft als code het teken i. Dit wil zeggen dat in het tabblad ‘Leerlingen’ bij elke leerlingen genoteerd staat hoeveel lesuren ze van dit vakken volgen.
In het tabblad ‘Spreidingen’ is dan de spreiding van dit vak terug te vinden.
De opdrachtlijnen in Mondriaan zien er als volgt uit. Omdat er niet in groepen wordt verdeeld, maakt Mondriaan ook geen varia-types aan:
Merk op dat ook de vakspreidingen zijn ingelezen volgens de vooropgestelde criteria.
Mondriaanbestand verder aanvullen
Wat moet je zelf nog definiëren/toevoegen in Mondriaan?
- Uurlijsten om te gebruiken bij klassen, leerkrachten, lokalen, …
- Tijdsbeperkingen bij leerkrachten.
- Leerkrachten en lokalen als je deze niet allemaal ingevuld werden in het Excel-document.
- Waardespreidingen als je met keuzeleerkrachten werkt.
- Wensen
Rapporten
De meest leesbare vorm van ‘rapporten’ vind je terug via de html-export. Meer info hierover vind je via: https://time-tech.be/handleiding/export-html-rooster/
Templates en voorbeeldbestand
- Excel: Input leerlingen met opdrachten
- Excel: Input leerlingen met opdrachten – met toelichting code
- ZTTXML: Lessenrooster – leerlingen met opdrachten
De eerste 2 links zijn excelbestanden. De 3de link is een ZIP-file en die bevat een *.zttxml bestand. Zip-file eerst bewaren en dan uitpakken om hem in Mondriaan te kunnen openen.
