Het plaatje toont het rooster uit het gezichtpunt van de klas 1A. De school heeft een niet alledaagse roosterweek gedefinieerd. Een maandag heeft voor heel de school 7 uur, dinsdag 8 uur, woensdag 4 uur, donderdag 8 uur, vrijdag 7 uur en zaterdag 4 uur. We nemen dit niet alledaags voorbeeld om een aantal zaken duidelijk te maken. In de praktijk zal een roosterweek er elke dag hetzelfde uitzien.

Een blok van 3 uur staat hier in het rooster als voorbeeld gepland op het eerste uur van de week (ma1). Het tweede blok hebben we hier niet getoond.

De opdracht die de 3 resources (1A, PIET, L1) in het rooster moet zetten heeft een uurlijst met mogelijke startpunten voor deze opdracht. Deze uurlijst kan expliciet of impliciet zijn:

• Expliciet: de gebruiker heeft een mogelijke lijst met startpunten voor het blok van 3 opgegeven.
• Impliciet: de gebruiker geeft geen uurlijst op. Dit wil zeggen dat elk startpunt goed is volgens de gebruiker.

Zowel voor expliciete als impliciete startuurlijsten gaat Mondriaan nooit toelaten dat een blok op een plaats ligt die voor een van de resources niet mogelijk is. De gebruiker hoeft geen rekening te houden met beschikbaarheden van resources. Hij geeft gewoon de uren op die hij als mogelijkheden ziet voor een blok van 3. Mondriaan elimineert zelf wat niet mogelijk is.

In dit plaatje zien we mogelijke plaatsen voor blokken van 3 uur op basis van een uurlijst die alle uren toelaat. In dit plaatje gaan we ervan uit dat resources 1A, PIET en L1 géén bijkomende beperkingen opleggen. We hebben enkel de beperking van de lengte van de dagen die de school heeft opgelegd.

Elk van de groene blokken is een mogelijke plaats om een blok van 3 te plaatsen. In dit plaatje tonen we het onderscheid tussen blokken die volledig in eenzelfde dag vallen en dagoverschrijdende blokken.

• lichtgroen: vallen binnen dezelfde dag.
• groen: zijn dagoverschrijdend

De enige momenten waarop een blok van 3 niet kan beginnen is za3 en za4. Als er geen beperkingen zijn dan kan Mondriaan dat blok dus op al deze plaatsen zetten in het rooster zetten. Dit is bijvoorbeeld een startuurlijst BLOK3 die de gebruiker aanmaakt (“Uren/Week | Uurlijsten”):

In dit plaatje gaat de gebruiker de mogelijke startmomenten beperken met als doel geen dagoverschrijdingen meer toe te laten. Dit kan in Mondriaan op 2 manieren:

• ofwel geeft de gebruiker een startuurlijst op die enkel die startmomenten bevatten die niet resulteren in dagoverschrijdingen voor een blok van 3 uur.
• ofwel zet hij het vlagje “Blokken per dag” aan in de opdracht.

Het resultaat van het inperken is dat enkel de lichtgroene blokken overgebleven  zijn als mogelijkheden.

Dit is bijvoorbeeld een startuurlijst BLOK3 die de gebruiker aanmaakt (“Uren/Week | Uurlijsten”):

In dit plaatje gaat de gebruiker nog verder in het inperken van de mogelijkheden door te eisen dat er geen overschrijding mag zijn van de middagpauze. De middagpauze valt in dit rooster tussen het 4de en 5de uur van de dag. We willen nu vermijden dat een blok van 3 uur WIS de middag overbrugt. Deze eis kan de gebruiker enkel afdwingen door een expliciete uurlijst op te geven waar enkel de volgende starturen vermeld worden. Dit is bijvoorbeeld een startuurlijst BLOK3 die de gebruiker aanmaakt (“Uren/Week | Uurlijsten”):

Merk op dat we hier ook de dagoverschrijdende startpunten expliciet weggelaten hebben. Zoals in het vorige plaatje uitgelegd kan je dat ook doen via het vlagje “Blokken per dag”.

Indien er een erg grote lokalenbezetting is in een school is het soms handig om met alternerende middagpauzes te werken zodat lokalen beter bezet kunnen worden. De helft van de school heeft bijvoorbeeld pauze op het 5de uur van de dag, de andere helft op het zesde uur van de dag. Het is zelfs mogelijk om een systeem uit te werken waar per klas en per dag de beste momenten gekozen worden om de middagpauze te houden. In dit voorbeeld gaan omwille van de eenvoud uit  van een vaste keuze.

In dergelijk systeem moet men de pauze-uren expliciet in het rooster zetten.

In dit plaatje gaan we uit van klas 1A die zijn middagpauze op het 5de uur heeft. Het rooster is dus langer geworden tov de vorige plaatjes. De roosterweekdefinitie ziet men in “Uren/Week | Roosterweek”.

We herhalen nu de redeneringen over het plaatsen van een blok van 3 uur uit de vorige plaatjes in het rooster met een expliciete middagpauze.

Als voorbeeld willen we dat klas 1A op het 5de uur van maandag, dinsdag, donderdag, en vrijdag middagpauze heeft. De blauw ingekleurde vakken zijn dus de momenten waar 1A niet beschikbaar is om lessen te volgen. Losse uren gaan we dan sowieso niet plannen op deze momenten. Echter, indien we blokopdrachten hebben, zoals de blokken van 3 uur voor WIS, dan is het handig om dit blok toe te laten om over de middag te vallen waarbij de middagpauze “overbrugd wordt”.

Dergelijke overbrugmomenten zijn een speciale eigenschap van startuurlijsten voor opdrachten.

In het tabblad “Uren/Week | Uurlijsten” kan men een startuurlijst definiëren (bv BLOK3) waarbij de overbrugmomenten expliciet ingebed worden. Dit is een voorbeeld van een uurlijst waarbij we alle uren toelaten als startmoment en waarbij we de middagpauze als te overbruggen markeren (zwarte vlakjes).

We hernemen het voorbeeld waarbij we de mogelijkheden voor blokken van 3 uur WIS bekijken met als startuurlijst BLOK3. Opnieuw laten we alle uren toe, dag en middagpauze kan overschreden worden en we kijken enkel naar de beperkingen opgelegd door 1A.

Elk van de groene blokken is een mogelijke plaats om blokken van 3 te plaatsen. In dit plaatje tonen we het onderscheid tussen blokken die volledig in eenzelfde dag vallen en dagoverschrijdende blokken.

• lichtgroen: vallen binnen dezelfde dag en overschrijden de middag niet.
• groen: zijn dagoverschrijdend
• lichtblauw: zijn middagoverschrijdende blokken die de middagpauzes overbruggen.

De enige momenten waarop een blok van 3 niet kan beginnen is za3 en za4.

Voor de lichtblauwe blokken zien we dat een deel van het blok voor en een deel van het blok na het overbrugmoment ligt. Dit effect bekomen we dus door de uurlijst uit te breiden met overbrugmomenten.

Indien we geen dagoverschrijdingen wensen dan kan dat op 2 manieren:

• ofwel gebruik men de vorige uurlijst BLOK3 maar markeer in de opdracht het vlagje “Blokken per dag”
• ofwel wijzigt men de uurlijst zelf om dagoverschrijdingen niet toe te laten in combinatie met de overbrugmomenten.

We tonen de 2de optie. In het tabblad “Uren/Week | Uurlijsten” kan men een startuurlijst definiëren (bv BLOK3) waarbij de overbrugmomenten expliciet ingebed worden.

We houden nu rekening met volgende beperkingen:

• De blokken van 3 mogen de dag niet overschrijden.
• De blokken van 3 mogen de middag overschrijden waarbij het middag het 5de uur is en moet overbrugd worden.
• De resources PIET en L1 hebben bepaalde onbeschikbaarheden voor de ganse school.

Na bekijken van al deze beperkingen houden we de mogelijkheden over die nu links in het plaatje staan. De 2 blokken van 3 uur kunnen nu op elk van deze plaatsen vallen. Het is de Mondriaan Engine die nu zal bepalen welke plaatsen echt beschikbaar zijn.

De effectieve plaats waar de blokken terecht komen kunnen nog van vele dynamische beperkingen afhangen. Voorbeelden hiervan zijn:

• Zijn de resources 1A, PIET, en L1 als niet bezet door andere opdrachten op een bepaalde plaats.
• Zijn er bepaalde spreidingsregels die niet toelaten dat een resource op een bepaalde plaats bezet wordt.
• Zijn er vensters waar de opdracht moet invallen
• etc.

Na het zoeken van een oplossing komt bijvoorbeeld het volgende uit de bus:

• ma3: het eerste blok begint op ma3 en bezet verder de uren ma4 en ma6. Het 5de uur wordt overbrugd.
• wo2: het tweede blok begint op wo2 en bezet verder wo3 en wo4.

Nu deze blokken geplaatst zijn bezetten ze het rooster van 1A, PIET, en L1 op deze uren. Dat wil zeggen dat er geen andere opdrachten deze resources kunnen bezetten op die uren.